Ezan (Arapça: أَذَان), İslam dininde namaz vaktinin geldiğini insanlara bildirmek için yapılan çağrıya verilen isimdir. Ezân-ı Muhammedî olarak da adlandırılır. Sözlük anlamı bildirmek demektir. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.
İlk ezan 622 yılında okundu. Ezan'dan önce müslümanları namaza çağırmak için çeşitli yöntemler kullanılmaktaydı. Sabit bir yöntemde karar vermek üzere Muhammed'in de katıldığı istişare toplantılarında ortak bir karara varılmamış olup daha sonraları sahabeden bazı kimselerin (Abdullah bin Zeyd) gördükleri rüyalar sonuncunda mevcut ezan kullanılmaya başlanmıştır. Muhammed 'in emriyle ilk ezan Bilal-i Habeşi tarafından okunmuştur.
Ezan ile ilgili Kur'an'ın Maide ve Cuma surelerinde çeşitli ayetler mevcuttur.
Sünni Mezhebinde Ezan [değiştir]
| Tekrar |
Arapça |
Okunuş |
Türkçe Anlam |
| 4x |
الله اكبر |
Allahu Ekber |
Allah En Büyüktür |
| 2x |
اشهد ان لا اله الا الله |
Eşhedû en lâ ilâhe illallah |
Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim |
| 2x |
اشهد ان محمدا رسول الله |
Eşhedû enne Muhammeden resulullah |
Muhammed'in Allah'ın resulü (elçisi) olduğuna şahitlik ederim |
| 2x |
حي على الصلاة |
Hayya ale-salah |
Haydi namaza |
| 2x |
حي على الفلاح |
Hayya alel-felah |
Haydi kurtuluşa |
| 2x |
*الصلاة خير من النوم |
Es-salatu Hayrun Mine'n Nevm* |
Namaz uykudan hayırlıdır* (Sadece Sabah namazında okunur) |
| 2x |
الله اكبر |
Allahu Ekber |
Allah En Büyüktür |
| 1x |
لا اله الا الله |
Lâ ilahe illallah |
Allah'tan başka ilah yoktur |
(*) Bu kısım sadece Sabah namazı için okunur.
Şii Mezhebinde Ezan [değiştir]
| Tekrar |
Arapça |
Okunuşu |
Türkçe Anlam |
| 4x |
الله اكبر |
Allahuekber. |
Allah En Büyüktür |
| 2x |
اشهد ان لا اله الا الله |
Eşhedû enla ilahe illallah |
Allah'tan başka ilah olmadığına şahitlik ederim |
| 2x |
اشهد ان محمدا رسول الله |
Eşhedû enne Muhammeden resulullah |
Muhammed'in Allah'ın Resulü (elçisi) olduğuna |
| 2x |
اشهد ان علی ان ولی الله |
Eşhedû enne Aliyyen veliyullah *** |
Ali'nin Allah'ın Velisi olduğuna şahitlik ederim |
| 2x |
حي على الصلاة |
Hayya ale-salah |
Haydi namaza |
| 2x |
حي على الفلاح |
Hayya alel-felah |
Haydi kurtuluşa |
| 2x |
حي علی خير العمل |
Hayya ala hayri'l-amel |
Haydi işlerin hayırlısına |
| 2x |
الله اكبر |
Allahu Ekber |
Allah En Büyüktür |
| 2x |
لا اله الا الله |
Lâ ilahe illallah |
Allah'tan başka ilah yoktur |
(***) "Ben tanıklık ederim ki Ali Allah'ın velisidir" sözü şii ezanına da dahil değildir. Ezan şartı niyetiyle okunursa ezan batıl kabul edilir. Ancak Ali'ye saygı ve sevginin ifadesi olarak okunmasında sakınca görülmez.
Bir namaz için daha vakti gelmeden ezan okumak İslam fıkhına göre caiz dir.[kaynak belirtilmeli]
İslam dininde genel kabule göre ezan okurken kıbleye yönelinir. Müezzin, Hayya ales-salah derken sağ tarafa, hayya alel-felah derken sol tarafa döner. Ezanda sesin yükselmesine yardımcı olsun diye iki parmağın uçları ile iki kulağın tıkandığı gözlenir. Ezanda, her cümle arasında bir bekleme yapılır. İkinci cümlelerde ses biraz daha yükseltilir. Buna teressül, irtisal denilir.
Araplardan farklı olarak Türk`lerde ezan her vakit farklı bir makamda okunur. Buna göre;
Sabah Ezanı: Sabâ, makamında
Öğle Ezanı: [[Uşşak (makam)
İkindi Ezanı: [[Rast(müzik) makamında
Akşam Ezanı: Segah makamında
Yatsı Ezanı: Hicaz, [[Bayatî] makamında okunur.
Sabah namazından önce verilen salâ da Hüseyni makamından söylenir.
Türkiye'de Ezan [değiştir]
-
İlk Türkçe Ezan 3 Şubat 1932'de Hafız Rıfat Bey tarafından Fatih Camii'nde okunmuştur. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile de ezanın sadece Türkçe okunmasına karar verilmiştir. Uygulama 16 Haziran 1950 tarihinde kabul edilen kanuna kadar sürmüş olup, bu kanun ile ezanın okunmasında kullanılacak dil serbest bırakılmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 18 temmuz 1932 tarihli genelgesinden sonra 18 yıl Türkçe ile okundu.
İstiklal Marşı [değiştir]
Türk milli marşının 8. kıtasında ezanın sürekliliği için dua yapılır. Bu kıta şu şekildedir:
Rûhumun senden, ilâhi, şudur ancak emeli;
Değmesin mabedimin göğsüne na-mahrem eli!
Bu ezanlar ki şahadetleri dinin temeli,
Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli.
Tartışmalar ve eleştiriler [değiştir]
Ezan'ın hoparlör kullanılarak okunması bazı dini yorumlarda uygunsuz karşılanır. [kaynak belirtilmeli]
Ayrıca bakınız [değiştir]
