TÜRKİYEDE GAZETE - KİTAP OKUMA KÜLTÜRÜ
FORUM GÜNEŞLİ BAHÇE İSTANBUL 2014
FAİK REŞAD HİLMİOĞULLARI
Türkiyede okuma kültürü bir Japonya gibi gelişmiş değil
Okuyarak değil daha çok sohbet ile algılayan bir toplumuz
Millet olarak yazı okumaktan daha çok resimlere bakıyoruz
Resimlere bakma kültürü
Evde TV seyretme kültürüyle paralel devam ediyor
Yazıya değil daha çok görselliğe değer veren
Önem veren bir toplumuz
Görsellik içermeyen
Yada görsellikle desteklenmemiş yazıları okumuyoruz
İlgimizi çeken genelde görselliktir
Ve görselliği eksik yazıları okumuyoruz
Yazı ne kadar değerli önemli ve faydalı olursa olsun
Eğer yazının görselliği eksikse
O yazı dikkatimizi çekmiyor ve okumuyoruz
Dolayısıyla çok değerli yazılar
Görselliğinin dikkat çekici olmaması yüzünden
Okunmadığı için
Bazı önemli konulardada
Okunmadan bilgi sahibi olunamayacağı için
Eksik bilgi sahibi olan bireylerden oluşan
Bir toplum haline geldik
Bu konuyla ilgili aşağıya bazı linkleri
Ve yazıları alıntıladım lütfen okuyunuz
http://www.maddevemana.com/?Syf=18&Hbr=351023&/Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z-E%C4%9Fitimciler-Sendikas%C4%B1-AR-GE-Kurulu-T%C3%BCrkiyenin-kitap-okuma-al%C4%B1%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-%C3%BCzerine-bir-ara%C5%9Ft%C4%B1rma-yapt%C4%B1.-Haz%C4%B1rlanan-AR-G
Bağımsız Eğitimciler Sendikası AR-GE Kurulu Türkiye'nin kitap okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma yaptı. Hazırlanan AR-GE raporuna göre, Türkiye'de ihtiyaç maddeleri sıralamasında kitap 235. sırada yer alıyor.
BES AR-GE raporuna göre Türkiye'de okunan kitaplar genellikle "siyaset, aşk, cinsellik" konularını işliyor. Günde ortalama 5 saat TV seyreden Türk halkı, kitap okumaya yılda yalnızca 6 saat vakit ayırıyor
Türkiye kitap okuma konusunda çoğu Afrika ülkelerinin gerisinde kalmış durumda. Japonya'da toplumun yüzde 14'ü, Amerika'da yüzde 12' si, İngiltere ve Fransa'da yüzde 21'i düzenli kitap okur iken, Türkiye'de yalnızca on binde bir kişi kitap okuyor.
Toplam nüfusu sadece 7 milyon olan Azerbaycan'da kitap ortalama 100 bin tirajla basılırken, 71 milyon nüfuslu Türkiye'de bu rakam 2 bin – 3 bin civarında kalıyor. Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Rapor'unda kitap okuma oranında Türkiye, Libya, Tanzanya, Kongo ve Ermenistan gibi ülkelerin bulunduğu dünya ülkeleri arasında 86. sırada yer alıyor.
Bir Japon bir yılda ortalama 25 kitap okuyor, Bir İsviçreli bir yılda ortalama 10 kitap, bir Fransız bir yılda ortalama 7 kitap, bir Türk ise 10 yılda ancak 1 bir kitap okuyor.Türkiye'de okuma alışkanlığına sahip 70 bin kişi bulunuyor.
Türkiye'de bir kişinin kitap okumak için ayırdığı zamanın; 300 katını bir Norveçli, 210 katını bir Amerikalı, 87 katını bir İngiliz, 87 katını da bir Japon ayırıyor. Dünya ortalaması bile bizim ayırdığımız zamandan 3 kat fazla.
Birleşmiş Milletlerin yaptırdığı bir araştırmada kitap için ayrılan bütçeye bakarsak; Norveçli 137 $, Alman 122 $, Belçikalı 100 $, Avustralyalı 100 $, Güney Koreli 39 $, Dünya ortalaması 1,3 $ iken bir Türk ise yılda ancak 0,45 $ ayırıyor.
ABD'de yılda 72 bin kitap basılırken, Rusya'da 58 bin kitap, Japonya'da 42 bin kitap, Fransa'da 27 bin kitap, Türkiye'de ise 7 bin kitap basılıyor. Türkiye'de dergi okuma oranı yüzde 4 iken, televizyon izleme oranı ise yüzde 95. İngiltere'de, Ortalama Bir Gazete Olan Günlük The Sun Gazetesi Türkiye'deki Gazetelerin Toplam Tirajı Kadar Satıyor. Türkiye'deki Gazete Okurlarının Yüzde 85'i Yalnızca Spor Ve Magazin Sayfalarını okuyor.
Türkiye'de kütüphane Sayısı 1412 olmasına rağmen sadece 400 tanesi uluslar arası kütüphane standartlarını taşımakla birlikte; kütüphanelerimizdeki kitap Sayısı 12.221.392, kütüphanelere kayıtlı Üye Sayısı 254.007 ve satın Alınan Kitap Sayısı ise 13.862'de tıkanıp kalıyor.
Türkiye'nin Okuma Alışkanlığı isimli çalışmaya göre; Türkiye’de ihtiyaç maddeleri sıralamasında kitap 235. sırada yer alıyor. Türkiye'de öğrencilerin sadece yüzde 19'u 25'ten fazla kitaba sahip. Kütüphanelere internetin girmesiyle birlikte kütüphanelere gidenlerin sadece yüzde 8'i kitap okumaya gidiyor.
Türkiye'de en çok basılan yerli beş kitap: Keloğlan Masalları, Nasrettin Hoca Fıkraları, Cinsel içerikli kitaplar, Karadeniz Fıkraları ve Dini Bilgiler İlmihal kitapları olurken; en çok basılan yabancı kitaplar ise La Fontaine Fablları, Ezop Masalları, Andersen Masalları, Çocuk Kalbi ve cinsel konulu kitaplar oluyor.
BES AR-GE uzmanları kitap okuma alışkanlığının kazanılması için ailelere şu önerilerde bulunuyor: Çocuklarınıza bebeklik çağından itibaren kitap okuyun ve önemli günlerde çocuklarınıza kitap hediye edin. Okuduğu ve sizinle paylaştığı her kitap için onu ödüllendirin. Çocuğunuzu yaşına ve özelliklerine uygun kitaplarla tanıştırın. Kitap okuma alışkanlığının çocukların bilişsel ve dil gelişiminde oldukça önemli olduğunu vurgulayan AR-GE uzmanları, öğrencilerin de kitap okumadığını hatta ders kitaplarını dahi okumadıklarını kaydederek, "gençlik ciddi televizyon programlarını bile izlemiyor. Ünlü yazarların ünlü kitaplarının adlarını bilmeyen Türk Gençliği futbolcuların ve mankenlerin künyesini, sevgililerini ise ezbere biliyor. TÜİK rakamlarına göre zorunlu eğitim çağı nüfusu dışında yüzde 12,5'i okuma yazma bilmeyen Türk halkı gazeteleri ve kitapları "Yalan Makinesi" diye adlandırırken, kitap ve gazetelerin yalnızca resimlerine bakıyor. Türk halkı kitap ve gazeteleri daha çok soba tutuşturmak, sofra bezi yapmak ve külah yapmak için daha çok kullanıyor" dedi.
Kitap sevgisi ve kitap okuma alışkanlığı konusunda dünya sıralamalarının en gerilerinde yer alan Türk halkının bu duruma düşmesinin nedenini son çeyrek yüzyıldır izlenen yanlış politikalara bağlayan Bağımsı Eğitimciler Sendikası Genel Başkanı Gürkan Avcı, 1980 sonrası güdülen politikalarla kitap okumak kamuoyuna zararlı diye tanıtıldı. Özellikle de okuyan ve düşünen kişiler bu süreçte hain ve zararlı kişi olarak kamuoyuna tanıtıldı. 1950'li yıllardan sonra ABD ve AB uzmanlarının yön vermeye başladığı milli eğitim politikaları yüzünden eleştiri yapmayan, sistemin bir parçası olmaya çalışan ve popüler kültüre göre şekillenen bir gençlik yaratıldı. Kitap, gazete okuma alışkanlığı kazanamamış toplum da yöneticilerini sorgulamadığı gibi iyi yöneticileri ve kaliteli politikacıları seçme konusunda da istekli davranamıyor.
Halkımız televizyon seyretmeyi, birkaç şarkıcının ve futbolcunun özel hayatını, talk-şov dedikodularını öğrenmeyi daha bir önemserdurumda olduğu gibi, değil kitap okumayı, ciddi televizyon programlarını bile izlemiyor. İzlenen politikalar futbolcuların ve mankenlerin künyesini, sevgililerini ezbere bilen bir gençlik yarattı. Gençlik kitap okumuyor ama her konuda fikirleri var. İşte bunun için ülkemiz yıllardır yangın yeri gibi. Okumadığımız için cahiliz ve okumadığımız için kaliteli politikacıları ve yetenekli yöneticileri seçemiyoruz" dedi
Dünyanın en çok gazete okunan ülkesiyiz
http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=8223
38 milyon yetişkinin yaşadığı Türkiye'de günlük 4.5 milyon gazete satılıyor. Ancak gazete okuyanların sayısı günlük 20 milyona ulaşıyor
Basına yönelik, klişe haline gelmiş eleştiriler vardır: "Adam gibi gazete yapmadığınız için tirajlarınız yerlerde sürünüyor. Güvenilir olmadığınız için gazete satamıyorsunuz." Bu tip eleştirilerin haklı yönleri olabilir. Daha doyurucu, nitelikli ama eğlendirici, sıkmayan ama ciddiyetten ve güvenilir olmaktan uzaklaşmayan daha iyi gazeteler yapabiliriz. Yapmalıyız. Fakat, Türk halkı gazete okumuyor diyenler bence desteksiz atıyor! Konuyu aşama aşama dikkatinize sunmakta fayda var.
1- Türkiye'de günlük toplam gazete satışları, son yirmi yıla göre yüzde 100 oranında arttı. 1981 yılında 15 gazete, 2 milyon 209 bin günlük satış yapıyordu. Gazete başına tiraj 147 bin adetti. 2003 yılında 37 gazete günlük ortalama 4 milyon 450 adet satışa ulaştı. Gazete başına ortalama satış 120 bin adet oldu.
2- Anlaşılıyor ki, gazete satışları artıyor, gazete başına tiraj düşüyor. Yani sektörde dikey büyüme, bir gazetenin yüksek tirajlara ulaşması yerine, yatay bir hareket yaşanıyor. Daha çok gazete yayınlanıyor.
3- Türkiye ile gelişmiş ülkeleri karşılaştıranlar çok önemli bir detayı atlıyorlar. Örneğin İngiltere, Norveç, Almanya, Japonya'da satılan bir gazete en fazla 1.2 kişi tarafından okunuyor. Yani satılan her 100 gazeteyi, para ödemeden en fazla 20 kişi okuyor. Türkiye de ise durum şu: Satılan her 100 gazeteyi, 300 kişi de para vermeden okuyor. Buna okur katsayısı diyorlar. Örneğin Sabah ve Hürriyet'in okur katsayısı 4.7 ile en üst noktada.
4- Bu fark neyle açıklanabilir? Gelişmiş ülkelerde çalışan nüfusun, toplam nüfusa oranı çok yüksek. Ayrıca oralarda kişi başına düşen milli gelir 17 bin dolar ile 40 bin dolara kadar çıkıyor. Kırsal kesimde oturanların oranı yüzde 2 ile 10 arasında. Ve en önemlisi nüfusun ortalama yaşı, örneğin Avrupa'da 40. Yani gazete okuma potansiyeli yüksek bir nüfus var. Türkiye'nin yapısı ise çok farklı. Birincisi kişi başına düşen milli gelir 3 bin 300 dolar civarında. Nüfusun yüzde 40'dan fazlası kırsal kesimde yaşıyor. Ve gazete alma yaşının altında genç bir nüfusa sahip.
5- Bütün bu ciddi farklılıklara rağmen Türkiye'de her gün 18 ile 20 milyon arasında kişi (günlük ortalama tiraj 4 milyon 750 bin x 4 okur katsayısı) gazete okuyor. (Kaynak: BİAK)
6- Dünya Gazete Yayıncıları Birliği WAN'ın verileri ise çok net. Buna göre dünyanın en çok gazete satılan ülkesi (Her bin kişiye düşen gazete satışı) Norveç. Bu ülkede her bin yetişkinin 670'i gazete satın alıyor. (Diğerleri tabloda)
7- Sıralama, satılan gazete yani tiraja göre hesaplanıyor. Çünkü bu ülkelerde tiraj ile okunan gazete arasında yüzde 20 oranında bir fark var. Gazeteyi alan okuyor ve bir başkası okumadan çöpe atıyor. Türkiye'de ise durum çok farklı. Dolayısıyla bu tabloya Türkiye'yi sokarken, tirajı değil, okunan gazete sayısını esas almak lazım.
8- Son nüfus sayımına göre nüfusun yaşa göre dağılımı tabloda yer alıyor. Gazete satın almaokuma yaşını 24 yaş üzeri olarak hesaplıyorum. (Bu yaş da dahil edilse durum pek değişmiyor) Buna göre ülkemizde 38 milyon yetişkin yaşıyor.
9- Yani Türkiye'de her bin yetişkinin 500'ü günlük gazeteleri takip ediyor. Bu durum Türkiye'yi dünyanın en çok gazete okunan ülkeleri listesinin ilk sıralarına çıkarıyor. Hem de ABD, Fransa, İspanya ve Rusya gibi ülkeleri de geride bırakarak. Hem de düşük kişi başına milli gelire rağmen. Hem de çalışan nüfusu sadece 20 milyon kişi ile kısıtlı olmasına rağmen.
Yayın Tarihi: 04-07-2004 YAVUZ SEMERCİ
Link: http://www.sabah.com.tr/2004/07/04/eko101.html
http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=8223
http://www.bik.gov.tr/istanbul/ocak-2014-tiraj-raporu/
http://tr.wikipedia.org/wiki/Tiraj
Tiraj yayıncılıkta, bir defada basılan kitap, dergi, gazete gibi basılı ürünlerin adedi. Baskı adedi hesaplanırken bir yandan talebi karşılaması diğer taraftan stoklarda aşırı birikime yol açmaması göz önünde tutulur. Birçok ülkede tiraj verileri bağımsız kurumlar tarafından saptanır.
Kitap basımı
- Düşük tiraj: Basım işlemine göre değişir. Örneğin serigraf matbaada 10 baskı kalıbının altındaki basım bu şekilde tanımlanır.
- Tiraj adedi: Üretilen birim sayısı. Sayı, edebi nitelikten bağımsızdır.
- Baskı sayısı: İlk basım, yeniden basım vs. şeklinde her baskı işleminin ayrı ayrı değerlendirilmesidir.
- İlk basım: Bir yayınevi tarafından ilk kez basımı yapılan ürüne denir.
- Maliyet tirajı: Baskı işleminin giderlerinin karşılanabilmesi için satılması gereken en düşük birim sayısı.
- Book on demand (Print on Demand), basıma ilişkin klasik tanımlamaların önemi kaybettiği yöntem; her ürün için özel üretim söz konusudur.
Gazete ve dergiler
Gazete ve dergilerde ayrım basılan, satılan ve dağıtılan ürün adetlerinde yapılır. Satılan ve dağıtılan adetler arasındaki "açığı", ücretsiz numuneler kapatmaktadır.
Baskı adedi yükseldikçe ürün başına maliyet de düşer. Baskı adedinin yüksekliği, ürünün yaygın dağıtımının da önünü açtığından ilan ve reklam mecrası açısından önem taşımaktadır.
Baskı adedi
Baskı adedi, hatalı baskılar haricindeki baskı sayısını ifade eder.
Satış miktarı
Net satış hesaplanırken abone ve bayi dağıtımları göz önünde tutulur, iadeler ve ücretsiz dağıtım kapsamındaki ürünler bu rakamdan çıkarılır.
Dünyanın en yüksek tirajlı gazeteleri
Dünya Gazeteler Birliği'nin (WAN) verilerine göre 2005 yılı itibariyle Çin, "en çok gazete yayımlanan ülke" durumunda. Günde 93,5 milyon gazetenin yayımlandığı Çin'i, 78,8 milyonla Hindistan izliyor. Üçüncü sırada ise 70,4 milyonla Japonya yer alıyor. Sıralamadaki diğer ülkeler, ABD 48,3 milyon, Almanya 22,1 milyon. Yine WAN'ın verilerine göre en çok satan 100 gazetenin yaklaşık yüzde 75'i Asya'da çıkıyor. Bunlardan ilk 10'un 7'sini ise Japon gazeteleri meydana getiriyor.[1]
Japon Yomiuri Shimbun, Asahi Shimbun ve Mainichi Shimbun dünyanın en yüksek tirajlı gazetelerinden. Alman Bilddünyanın en yüksek tirajlı ilk 10 gazetesi arasında Asya dışından tek gazete. Çin'in en çok satan gazetesi ise Cankao Xiaoxi (參考消息). ABD'nin en yüksek tirajlı günlük gazetesi USA Today, dünya sıralamasında 13'ncü sırada.
Guinness Rekorlar Kitabı'na göre SSCB'de yayımlanan Trud gazetesi 1990 yılında 21 milyon 500 bin satış rakamını aştı. Yine SSCB'de haftalık Argumenty i fakty 1991'de 33 milyon 500 binlik satışla rekor kırdı.
Ülkelere göre gazete tirajları
Türkiye
26 Mayıs 2014 ile 1 Haziran 2014 tarihleri arasındaki verilere göre Türkiye'deki en yüksek tirajlı beş gazete şu şekildedir; [2]
| Sıra |
Gazete Adı |
Tirajı |
| 1 |
Zaman |
1.035.305 |
| 2 |
Posta |
389.691 |
| 3 |
Hürriyet |
375.876 |
| 4 |
Sözcü |
337.390 |
| 5 |
Sabah |
326.138 |
Hindistan
Hindistan'da 2006 yılında yayınlanan Ulusal Okur Araştırması'nın verilerine göre, Hindi dilinde çıkan 21 milyon 200 bin tirajlı Dainik Jagran ile 21 milyon tirajlı Rajasthan Patrika ülkenin en yüksek tirajlı gazeteleri olarak ön plana çıkıyor. Times of India, 7 milyon 900 binlik tirajıyla İngilizce yayın yapan günlük gazeteler arasında ilk sırada. Times of India'yı 4 milyon 50 bin tirajlı The Hindu izliyor. İngilizce çıkan bir başka günlük gazete, Hindustan Times da 3 milyon 850 binlik tiraja sahip.
Japonya
2004 yılı verileri ve sabah baskılarına göre Japonya'nın en büyük ilk 5 gazetesi ve tirajları şöyle sıralanıyor: Yomiuri Shimbun, 10.077.410; Asahi Shimbun 8.284.513; Mainichi Shimbun, 3.957.410; Nihon Keizai Shimbun, 3.009.253; Sankei Shimbun, 2.086.391.
İngiltere
Tiraj Denetleme Kurumu'nun 2 Haziran, 2006 tarihli rakamlarına göre, İngiliz gazetelerinin "tiraj sıralaması" şöyle:News of the World, 3.471.415; The Sun, 3.148.700; The Daily Mail, 2.340.255.
Amerika Birleşik Devletleri
1940'lı yıllarda "altın yıllar"ını yaşayan Amerikan gazeteleri, radyo ve TV rekabeti karşısında okur kaybetti. Bağımsız tiraj denetim kurumunun 30 Eylül 2006 tarihli rakamlarına göre tiraj listesinde ilk üç şöyle: USA Today, 2.549.695; The Wall Street Journal, 2.074.127; The New York Times, 1.623.697.
Dünyada en çok satan ilk 20 gazete
2007 aralık ayı verilerine göre dünyada en çok satan ilk 20 gazeteden 9'u Japonya'ya ait.[3]
| 1 |
Yomiuri Shimbun |
Japonya |
14,067 |
| 2 |
The Asahi Shimbun |
Japonya |
12,121 |
| 3 |
Mainichi Shimbun |
Japonya |
5,587 |
| 4 |
Nihon Keizai Shimbun |
Japonya |
4,635 |
| 5 |
Chunichi Shimbun |
Japonya |
4,512 |
| 6 |
Bild |
Almanya |
3,867 |
| 7 |
Sankei Shimbun |
Japonya |
2,757 |
| 8 |
Canako Xiaoxi (Beijing) |
Çin |
2,627 |
| 9 |
People’s Daily |
Çin |
2,509 |
| 10 |
Tokyo Sports |
Japonya |
2,425 |
| 11 |
The Sun |
İngiltere |
2,419 |
| 12 |
The Chosun Ilbo |
Güney Kore |
2,378 |
| 13 |
USA Today |
ABD |
2,310 |
| 14 |
The Wall Street Journal |
ABD |
2,107 |
| 15 |
Daily Mail |
İngiltere |
2,093 |
| 16 |
The Joongang Ilbo |
Güney Kore |
2,084 |
| 17 |
The Dong-A Ilbo |
Güney Kore |
2,052 |
| 18 |
Nikkan Sports |
Japonya |
1,965 |
| 19 |
Hokkaido Shimbun |
Japonya |
1,922 |
| 20 |
Dainik Jagran |
Hindistan |
1,911 |
